Digitale Leeromgeving Medezeggenschap

Blended-Learning

Arbeidsomstandigheden

· · Reageer

Zorgen voor goede arbeidsomstandigheden is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers (artikel 12 Arbowet). In deze E-cursus leer je wat de belangrijkste aandachtspunten binnen het arbobeleid zijn en welke rechten de ondernemingsraad (or) of de personeelsvertegenwoordiging (pvt) heeft.

Belangrijke aandachtspunten

De Arbowet beschrijft in algemene zin de verplichtingen voor de werkgever. De werkgever is verplicht om:

  • te zorgen voor gezonde en veilige arbeidsomstandigheden en daar een (arbo)beleid voor op te stellen (artikel 3 Arbowet).
  • alle risico’s in de onderneming in kaart te brengen en preventieve maatregelen te nemen (artikel 5 Arbowet).
  • de gevaren zoveel mogelijk bij de bron aan te pakken.
  • de werknemers te informeren over de risico’s en hoe zij hiermee om moeten gaan.
  • er op toe te zien dat de regels worden nageleefd (artikel 8 Arbowet).

Een belangrijk onderdeel van goed arbobeleid is de beperking van de psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Daaronder verstaan we: discriminatie, (seksuele) intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk. Veel werkenden hebben daarmee te maken en dit kan leiden tot stress en onveiligheid.

Wat leer je in deze E-cursus?

  • Wat betekent de Arbowet?
  • Wat is de rol van de OR bij Arbeidsomstandigheden?
  • Wat is een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E)?
  • Wat is de rol van de OR bij het opstellen en uitvoeren van een RI&E?
  • Wat is preventiebeleid?
  • Hoe ga je om met verzuim?
  • Welke rol speelt de OR bij het voorkomen en benoemen van PSA?
Module 1Inleiding arbeidsomstandigheden
Les 1Introductie arbeidsomstandigheden 
Les 2De rol van de OR bij het verbeteren van arbeidsomstandigheden 
Les 3Juridische kaders rond arbeidsomstandigheden en verantwoordelijkheid van werkgevers 
Module 2De Risico- Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)
Les 1Wat is een RI&E en hoe kan deze worden uitgevoerd? 
Les 2Het belang van goede risicobeoordelingen voor de veiligheid van werknemers 
Les 3Hoe kan een OR bijdragen aan het opstellen en uitvoeren van een RI&E? 
Module 3Preventiebeleid
Les 1Wat wordt bedoeld met preventieve maatregelen? 
Les 2Best practices voor preventief beleid in verschillende sectoren 
Les 3De rol van de OR in het bevorderen van preventiebeleid 
Module 4Verzuimbeleid
Les 1Wat is verzuim, wanneer is dit problematisch, en wat kunnen oorzaken zijn? 
Les 2De verschillende fases in verzuim (melding, begeleiding en interventies) en hun impact op werknemers 
Les 3Hoe kan de OR bijdragen aan het ontwikkelen van effectief verzuimbeleid? 
Module 5Psychosociale arbeidsbelasting (PSA)
Les 1Definitie van PSA: hoe kan dit leiden tot gezondheidsrisico’s 
Les 2Oorzaken en gevolgen PSA binnen organisaties 
Les 3Welke rol speelt de OR bij het voorkomen of verminderen van PSA? 

OR en organisatieverandering

· · Reageer

Een organisatieverandering is een proces waarbij een organisatie zich aanpast aan nieuwe omstandigheden, strategieën of structuren. Dat kan bijvoorbeeld gaan om een fusie, reorganisatie, digitalisering of een verandering in de manier van werken.

Verandering is vaak noodzakelijk om toekomstbestendig te blijven, maar het heeft ook grote impact op medewerkers. Daarom is een zorgvuldige aanpak essentieel – en daar speelt de ondernemingsraad (OR) een belangrijke rol in.

De rol van de ondernemingsraad bij organisatieverandering

Bij elke organisatieverandering heeft de OR de taak om de belangen van medewerkers te behartigen en te zorgen voor transparantie en evenwicht in het proces.

Op grond van artikel 25 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) heeft de OR adviesrecht bij belangrijke besluiten zoals reorganisaties, fusies of verhuizingen. Dat betekent dat de bestuurder verplicht is de OR tijdig te informeren en om advies te vragen voordat definitieve besluiten worden genomen.

De OR kijkt niet alleen naar de inhoud van het plan, maar ook naar de manier waarop het wordt uitgevoerd: is er aandacht voor communicatie, werkdruk, scholing en begeleiding?

Door kritisch mee te denken en alternatieven aan te dragen, kan de OR bijdragen aan een evenwichtige en mensgerichte verandering.

Samen werken aan duurzame verandering

Een succesvolle organisatieverandering vraagt om samenwerking tussen bestuur en OR. Wanneer beide partijen elkaar zien als partners, ontstaat er ruimte voor dialoog, vertrouwen en draagvlak.

De OR kan helpen om zorgen van medewerkers bespreekbaar te maken en bij te dragen aan oplossingen die breed worden gesteund.

Kortom, de ondernemingsraad is onmisbaar bij organisatieverandering. Met een betrokken OR wordt verandering niet iets wat gebeurt met medewerkers, maar iets wat zij samen vormgeven – de sleutel tot duurzaam succes.

Het volgende komt zeker aan de orde in deze E-cursus:

Module 1Inleiding over organisatieverandering(en)
Les 1Wat is een organisatiewijziging? 
Les 2Wat is het belang van de OR? 
Les 3Hoe effectief kan de OR zijn? 
Module 2De rol van de OR bij een organisatiewijziging
Les 1Rechten en plichten van de OR bij een organisatiewijziging 
Les 2Communicatie met het management en werknemers over de veranderingen 
Les 3Het belang van betrokkenheid bij het proces 
Module 3Het beoordelen van de impact op werknemers
Les 1Hoe veranderen functies, taken en verantwoordelijkheden 
Les 2Mogelijke gevolgen voor salarissen, arbeidsvoorwaarden en secundaire arbeidsvoorwaarden 
Les 3Begeleiding van werknemers tijdens en na de verandering 
Module 4Het onderhandelen over een sociaal plan
Les 1Wanneer is een sociaal plan nodig? 
Les 2Welke elementen zijn essentieel bij het opstellen van een sociaal plan? 
Les 3De onderhandelingen tussen management, OR en vakbonden 
Module 5Alternatieve oplossingen voor het voorkomen van ontslagen?
Les 1Het belang van creatief denken en out of the box oplossingen 
Les 2Mogelijke alternatieven zoals interne herplaatsing of omscholing 
Les 3De rol van de OR bij het zoeken naar alternatieven 

OR en Financieel beleid

· · Reageer

Het financieel beleid van een organisatie bepaalt hoe er met geld, middelen en investeringen wordt omgegaan. Het gaat om keuzes over begrotingen, kostenbeheersing, investeringen, winstverdeling en reserves. Een goed financieel beleid zorgt voor stabiliteit, transparantie en duurzame groei. Maar financiële besluiten hebben vaak ook directe gevolgen voor medewerkers — denk aan bezuinigingen, salarisstructuren of opleidingsbudgetten. Daarom is het belangrijk dat de ondernemingsraad (OR) hierbij betrokken is.

De rol van de OR bij financieel beleid

De ondernemingsraad heeft op grond van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) recht op informatie over het financieel beleid en de economische situatie van de organisatie. De bestuurder moet de OR regelmatig informeren via de jaarrekening, begroting en meerjarenplannen. Daarnaast heeft de OR adviesrecht bij belangrijke financiële besluiten, zoals investeringen, reorganisaties of fusies.

Door inzicht te hebben in de financiële cijfers kan de OR beter meedenken over de gevolgen voor medewerkers. Is een bezuiniging echt nodig? Zijn er alternatieven die werkgelegenheid behouden? Of zijn er mogelijkheden om te investeren in innovatie of scholing? Door de juiste vragen te stellen, kan de OR invloed uitoefenen op een financieel beleid dat niet alleen economisch verantwoord is, maar ook sociaal rechtvaardig.

Samen werken aan een gezonde organisatie

Een goed financieel beleid vraagt om balans tussen cijfers en mensen. De OR kan helpen die balans te bewaken door financiële keuzes te koppelen aan de bredere belangen van de organisatie. Door openheid en samenwerking tussen OR en bestuurder ontstaat een cultuur van transparantie en vertrouwen.

Kortom, wanneer de ondernemingsraad actief meedenkt over financieel beleid, draagt dat bij aan een stabiele, eerlijke en toekomstbestendige organisatie.

Module 1Inleiding financiën
Les 1Wat is financieel management? 
Les 2Het belang van financieel inzicht voor OR-leden 
Les 3De rol van de OR bij financiële besluitvorming 
Module 2Basisbegrippen financiën
Les 1De balans 
Les 2De resultatenrekening 
Les 3Kasstroomoverzicht 
Les 4Winst- en verliesrekening 
Les 5Financiële ratio’s 
Module 3Budgettering
Les 1Wat is budgettering? 
Les 2Het opstellen van een budget 
Les 3Kostenbudget 
Les 4Omzetbudget 
Les 5Liquiditeitsbegroting 
Les 6Financieel management voor ondernemingsraden 
Les 7Financiële verantwoordelijkheden van het bestuur 
Les 8Verantwoordelijkheden jegens aandeelhouders 
Les 9Verantwoordelijkheid jegens werknemers 
Les 10Verantwoordelijkheden jegens de maatschappij 
Les 11Management Accounting en Financial Analysis 
Les 12Het belang en de toepassing van management accounting 
Les 13Kostprijsberekening (Cost Accounting) 
Les 14Breakeven analyse (Break Even Analysis) 
Les 15De kosten-batenanalyse (Cost Benefit Analysis) 
Module 4Conclusies
Les 1Afronding van deze E-cursus 

Conflicthantering en de OR

· · Reageer

Conflicthantering is het proces van het herkennen, begrijpen en constructief oplossen van meningsverschillen binnen een organisatie. Conflicten zijn onvermijdelijk — ze ontstaan wanneer belangen, ideeën of emoties botsen. Toch hoeven conflicten niet negatief te zijn. Mits goed aangepakt, kunnen ze leiden tot beter begrip, sterkere samenwerking en innovatie. De sleutel ligt in een open houding en effectieve communicatie.

Conflicthantering en de OR

De ondernemingsraad speelt een belangrijke rol bij conflicthantering en de OR is vaak een bemiddelende partij binnen de organisatie. De OR vertegenwoordigt medewerkers en staat dicht bij de werkvloer, waardoor signalen van spanning of onvrede vaak vroeg worden opgemerkt. Door deze bespreekbaar te maken met de bestuurder of HR, kan escalatie worden voorkomen.

Daarnaast kan de OR zelf betrokken raken bij conflicten — bijvoorbeeld tussen medewerkers en management, of binnen de OR zelf. In zulke situaties helpt het om kennis te hebben van verschillende stijlen van conflicthantering, zoals samenwerken, compromissen sluiten of bemiddelen. Door bewust te kiezen voor een constructieve aanpak blijft het gesprek open en het vertrouwen behouden.

De OR kan ook bijdragen aan structurele verbeteringen. Door beleid te stimuleren rondom gedragscodes, meldprocedures of vertrouwenspersonen helpt de OR een cultuur te creëren waarin conflicten veilig besproken kunnen worden.

Samen werken aan oplossingen

Effectieve conflicthantering en de OR gaan hand in hand met respect, transparantie en dialoog. Een ondernemingsraad die actief luistert en bemiddelt, helpt om spanning om te zetten in samenwerking.

Kortom, conflicten zijn geen bedreiging, maar een kans om te groeien — als team én als organisatie. Met een betrokken en goed toegeruste OR wordt conflicthantering een krachtig instrument voor een gezonde, veerkrachtige organisatiecultuur.

In deze E-cursus wordt stap voor stap ingegaan hoe je met conflicten kan omgaan.

Module 1Inleiding conflicthantering
Les 1Definitie van conflicten in de ondernemingsraad 
Les 2Conflictmanagement als essentiële vaardigheid 
Les 3De impact van conflicten op individuen en teams 
Module 2Conflict met de bestuurder
Les 1Wat zijn veel voorkomende oorzaken van een conflict? 
Les 2Hoe kan je het beste communiceren met de bestuurder? 
Les 3Welke vaardigheden heb je nodig om effectief te onderhandelen? 
Module 3Conflict met de achterban
Les 1Waar komen conflicten tussen OR en hun achterban vandaan? 
Les 2Hoe kan je luisteren naar en reageren op verschillende belangen en perspectieven binnen de achterban? 
Les 3Hoe kan je vertrouwen opbouwen om moeilijke situaties te overwinnen? 
Module 4Conflict tussen leden in de ondernemingsraad
Les 1Wat zijn veel voorkomende interpersoonlijke conflicten binnen een OR? 
Les 2Hoe kan je deze conflicten aanpakken zonder verdere escalatie? 
Les 3Welke technieken kunnen helpen om spanningen binnen de OR te verminderen? 
Module 5Conflicthanteringstechnieken
Les 1Welke basistechnieken zijn er voor conflictmanagement? 
Les 2Collaboratieve probleemoplossing, compromis, competitieve onderhandeling, uitvlucht of samenwerken 
Les 3Wanneer is welke techniek doeltreffend en wanneer niet? 
Les 4Wat zijn de voordelen van elke methode in verschillende situaties? 

SMART werken als OR

· · Reageer

SMART werken als OR betekent doelgericht en effectief aan de slag gaan met de taken en verantwoordelijkheden van de ondernemingsraad. SMART is een bekende methodiek om doelen concreet te maken. Het staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Door op deze manier te werken, kan de OR zijn plannen beter uitvoeren, voortgang bewaken en resultaten zichtbaar maken.

SMART werken helpt de ondernemingsraad om niet te verzanden in vage voornemens, maar om duidelijke afspraken te maken. In plaats van “we willen meer contact met de achterban” wordt het bijvoorbeeld: “we organiseren elk kwartaal een bijeenkomst met medewerkers om hun mening te peilen over actuele thema’s.”

Waarom SMART werken als OR belangrijk is

Voor de ondernemingsraad is SMART werken als OR een manier om professioneel en doelgericht op te treden. OR-werk is vaak veelzijdig en complex: er zijn adviestrajecten, instemmingsaanvragen, achterbancommunicatie en overlegvergaderingen. Door SMART te werken, behoudt de OR overzicht en focus.

Bovendien maakt deze aanpak het makkelijker om successen te meten en te communiceren. Als doelen meetbaar en tijdgebonden zijn, kan de OR laten zien wat er is bereikt en waar nog winst te behalen valt. Dat vergroot niet alleen de effectiviteit, maar ook de zichtbaarheid en geloofwaardigheid van de OR binnen de organisatie.

Van plannen naar resultaat

SMART werken als OR is meer dan een methode – het is een mindset. Het vraagt om helder formuleren, regelmatig evalueren en samen verantwoordelijkheid nemen. Door realistische en haalbare doelen te stellen, ontstaat energie en motivatie binnen het OR-team.

Kortom, wie als ondernemingsraad SMART werkt, vergroot zijn invloed, verbetert de samenwerking en behaalt tastbare resultaten voor medewerkers én organisatie.

Voor meer informatie: SMART-principe

Module 1Introductie tot SMART werken
Les 1Waar staat SMART voor? 
Les 2Waarom is SMART werken belangrijk? 
Les 3De 5 principes van SMART werken 
Module 2(S) Specifiek
Les 1Definiëren van specifieke doelen voor een ondernemingsraad 
Les 2Identificeren van meetbare resultaten 
Les 3Het belang van duidelijkheid in doelstellingen 
Module 3(M) Meetbaar
Les 1Het belang van meetbare indicatoren 
Les 2Hoe meetbaarheid bijdraagt aan succesvolle resultaten 
Les 3Tools voor het meten en volgen van voortgang 
Module 4(A) Haalbaar
Les 1Het bepalen wat wel en niet haalbaar is 
Les 2Het stellen van realistische doelen en verwachtingen 
Les 3Omgaan met beperkingen zoals: tijd, middelen en vaardigheden 
Module 5(R) Relevant
Les 1Zorgen dat de doelstellingen relevant zijn voor de ondernemingsraad 
Les 2Het koppelen van individuele taakdoelstellingen 
Les 3Hoe relevante doelstellingen bijdragen aan gemotiveerde OR-leden 
Module 6(T) Tijd
There are no units in this module.